Toen er nog sigaretjes voor de visite op tafel werden neer gezet,  toen je nog origineel was met een mooie zelf gebakken taart, toen er nog geen panty’s waren, toen er nog met een haak naar je gehengeld werd bij zwemles, de schooltandartsen in die tijd echte gemene bekken beulen waren, toen er nog ………..

…….toen dat alles er nog was, of juist niet was en/of werd gedaan, was ik een klein meisje en had uiteraard ook zelf nog oma’s toen.

 Door dat het thema van de kinder boekenweek dit jaar opa’s en oma’s is, ben ik eens gaan rond snuffelen wat daar over is geschreven. Allerlei leuke boeken bleken er te bestaan, maar er sprong er toch ééntje uit. Het boekje “De oma van de oma van mijn oma”. Dat boekje benoemde de verschillen tussen toen en nu en dat is heel grappig, maar eigenlijk ook best wel een beetje confronterend. De oma van de oma van mijn oma gaat echt heel ver terug, als ik van Lisa (mijn kleindochter) uit ga dan wil ik hier niet verder gaan dan de oma’s van haar oma. Dus de moeders van mijn eigen vader en moeder.

Dus gingen mijn gedachten naar mijn eigen 2 oma’s (opa’s heb ik niet gekend).  Met de ene had ik een veel beter contact dan met de andere.  Hoe en waarom dat laten we uit respect nu even achterwege. Oma Maartje, de moeder van mijn moeder, was mijn favoriet, het was een heel klein ietwat gezet vrouwtje met spierwit haar, helblauwe ogen, rode wangen  en spierwit haar.

Een schatje, goedgelovig, lief en o zo gezellig. Oma Maartje had een heel zwaar leven gehad en had toch nog steeds in alle mensen het volste vertrouwen. Een heel lief en positief mens. Helaas heb ik afscheid moeten nemen van haar toen ik 16 was en zij 61. Eigenlijk was ze heel erg jong toen ze na een lange lijdensweg overleed en nu ik aan haar denk, besef ik dat zij toch echt wel een echte oma was, ondanks haar relatief jonge leeftijd.

Een echte oma uit die tijd, met degelijke stevige leren schoenen met een heel klein stevig hakje en veters, bloemetjes of motief  jurken met daarover een vestje, watergolfje in het spier witte haar, dikke kousen want een panty droeg zij nooit en uiteraard een flinke oma boezem die ergens op haar buik rustte. Het zo bekende stoffen zakdoekje tussen haar boezem met daarop Boldoot gesprenkeld . Eigenlijk zo een oma uit een boekje, absoluut niet de oma van nu, maar wel de oma van toen.

Beseffende dat er nu al zo een groot verschil is met toen. mijmer ik toch even terug naar al die mooie en leuke momenten die ik met haar had. Mijn oma rookte, maar dat deden in die tijd heel veel mensen. Ik mocht uiteraard niet roken van mijn ouders toen ik een puber was, maar bij mijn oma mocht dit stiekem wel. We hebben dan ook heel wat sigaretjes heel gezellig samen gerookt bij haar thuis of wanneer we samen weg waren. Probleem was wel, dat mijn oma vaak vergat dat ik niet mocht roken en dat mijn ouders het absoluut niet mochten weten. Zij bood mij dan ook regelmatig een sigaretje aan in het bijzijn van mijn ouders en dan waren de rapen voor haar en voor mij echt gaar. 

Mijn oma en haar sigaretjes waren onafscheidelijk, het verhaal gaat dat zij ooit in een klein bootje zat wat omsloeg en naar boven kwam met in haar ene hand haar gebit en de andere………..haar sigaretje!

Die sigaretten, die waren toen zo gewoon. In die tijd bood iedereen elkaar sigaretten aan en wanneer er visite kwam dan werden de merken die de visite rookte in een glaasje op tafel gezet..

Maar ook die kousen, mijn oma droeg die naar alle waarschijnlijkheid met een soort jarretelle vast aan een soort corset oftewel step-in en dat was vrees ik absoluut niet sexy en zeker niet als dusdanig bedoeld toen. (Uitzonderingen daar gelaten uiteraard) De panty’s zoals we ze nu kennen, kwamen pas in 1967 echt op zetten toen ik een klein meisje was. Panty stond voor broek kous en mijn oma kende dat echt niet en droeg trouw haar kousen.

Wat een verschil met nu, zo zijn er zo veel dingen nu anders dan toen.

 Een voorbeeld is ook originaliteit.  Dat is ook steeds moeilijker geworden. want wanneer je goed was in bijvoorbeeld cake of taart bakken, kon je de visite nog echt daarmee verassen en imponeren. toen kon je nog echt origineel en apart voor de dag komen, zonder dat iedereen het zelfde of een soort gelijk baksel of zelfs nog veel mooiere al lang op het internet had voorbij zien komen. 

Wanneer je in die tijd op zwemles zat, moest je al snel in het diepe, tere kinderzieltjes had men nog niets van gehoord, want er liep dan een vervaarlijke badjuffrouw of meester naast je mee met in de hand een lange stok met een griezelige grote haak. Wanneer je onder water dreigde te verdwijnen, werd die haak achter je nek gestoken waar door je hoofd boven water bleef. Nou geloof me maar, je ging zwemmen hoor! Al was het alleen maar om die haak te ontlopen!

De schooltandarts is ook een verhaal apart. In mijn geval zat deze op de Polderweg in Amsterdam Oost. Ik weet zeker dat er minstens een hele generatie daar erg onder geleden heeft en nog steeds problemen hebben met hun gebit of een bezoek aan de tandarts.  Als ze al niet op jonge leeftijd aan een kunst gebit zijn gegaan. Mijn oma Maartje had ook een kunst gebit en dat was die tijd heel gewoon, een oma met een kunst gebit. Ik denk dat Lisa stijl achter over valt wanneer ze mij gebit loos ‘s morgens zou aantreffen met mijn tanden in een glaasje.

De oma’s van nu hebben niet meer allemaal automatisch een kunst gebit, ik gelukkig ook niet. Maar dat was absoluut niet te danken aan de tandartsen van toen, integendeel. Ik heb als kind menigmaal grote problemen met een tandarts gehad omdat hij te pas en te onpas maar wilde boren en een keer zelfs zilveren vulling tussen mijn voor tanden wilden doen. Gelukkig was ik heel eigen wijs en stond dit gewoon niet toe, ondanks zijn zwaar intimiderende gedrag, die man was gewoon heel eng. Maar ik vocht er tegen en nam de benen.  Gelukkig besloot mijn moeder toen een andere tandarts te zoeken voor me en dat en mijn eigenwijze gedrag zijn waarschijnlijk de redding van mijn gebit geweest.

Maar goed een hele kleine greep uit de verschillen die er waren, tussen hoe het was toen mijn oma een oma was en de tijd die ik nu meemaak met Lisa.

Lisa kent mij als een oma die gek doet, danst, zingt, zich opmaakt, niet op haar mondje is gevallen, werkt, weinig tijd heeft, een uitgesproken eigen mening heeft en nog  overal heen gaat. Ik rook wel, maar wel buiten wanneer Lisa in de buurt is.

Ik kende mijn oma als een lieve ietwat naïeve vrouw, met een knuffel boezem, altijd thuis of bij ons, altijd tijd om samen dingen te doen, een ietwat rooskleurige kijk op de wereld, gewoon een lief “oud” mens. Waar ik heel vaak en gezellig samen een sigaretje mee heb gerookt, maar ook heb ik nooit meer iemand gezien die zulke mooie rook wolkjes met in het midden een gat kon maken als mijn oma! Mijn oma was geweldig!

Tja, maar dat was toen er nog op een verjaardag allerlei sigaretjes op tafel werden gezet………………

Hits: 672